Τι είναι το άγλυκο του λιγκστροσίδη;

Το λιγκστροσίδιο είναι ένας γλυκοζίτης που απαντάται στους καρπούς της ελιάς και στα φύλλα της. Χημικά αποτελεί παράγωγο της τυροσόλης, ενός σημαντικού φαινολικού αντιοξειδωτικού. Κατά τη διαδικασία της ελαιοποίησης (άλεση και μάλαξη), τα ενζυμικά συστήματα του καρπού υδρολύουν το λιγκστροσίδιο και απομακρύνουν το τμήμα της γλυκόζης, σχηματίζοντας το άγλυκο του λιγκστροσίδη.

Αυτή η ένωση ανήκει στην ομάδα των σεκοϊριδοειδών, τα οποία είναι σχεδόν αποκλειστικά χαρακτηριστικά της ελιάς και παίζουν καθοριστικό ρόλο στη γεύση, το άρωμα και τις βιολογικές ιδιότητες του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου (EVOO).

Οργανοληπτικός ρόλος

Το άγλυκο του λιγκστροσίδη συμβάλλει σημαντικά:

-Στην πικρή γεύση και ελαφρώς πικάντικη επίγευση που χαρακτηρίζει τα ποιοτικά, υψηλού φαινολικού περιεχομένου ελαιόλαδα.

-Στη σταθερότητα και ανθεκτικότητα του ελαιολάδου στην οξείδωση.

Είναι δηλαδή τόσο «γευστικός δείκτης ποιότητας» όσο και ουσία με θεμελιώδη βιολογική αξία.



Βιοδραστικές ιδιότητες και δράση στην υγεία

Ένα αυξανόμενο πλήθος μελετών καταδεικνύει ότι το άγλυκο του λιγκστροσίδη διαθέτει:

-Ισχυρή αντιοξειδωτική δράση
Προστατεύει τα λιπίδια και τις κυτταρικές μεμβράνες από την υπεροξείδωση, συμβάλλοντας στην καρδιαγγειακή υγεία.

-Αντιφλεγμονώδη δράση
Όπως και άλλα σεκοϊριδοειδή (π.χ. η ολεοκανθάλη), φαίνεται να δρα σε οδούς παρόμοιες με τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα (NSAIDs), μειώνοντας τη δραστηριότητα ενζύμων όπως η COX.

-Νευροπροστατευτικές ιδιότητες
Προκαταρκτικές μελέτες δείχνουν πιθανή δράση έναντι νευροεκφυλιστικών νόσων (π.χ. Alzheimer), επιβραδύνοντας τη συσσώρευση τοξικών πρωτεϊνών στον εγκέφαλο.

-Αντικαρκινική δράση (σε πειραματικό επίπεδο)
Ορισμένα in vitro δεδομένα δείχνουν ότι μπορεί να επηρεάσει μονοπάτια απόπτωσης σε καρκινικά κύτταρα, αλλά η έρευνα βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο.

Σύνδεση με τον EFSA Health Claim

Το 2012, η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) ενέκρινε υγειοπροστατευτικό ισχυρισμό για το ελαιόλαδο:

«Οι πολυφαινόλες του ελαιολάδου συμβάλλουν στην προστασία των λιπιδίων του αίματος από το οξειδωτικό στρες.»

Ο ισχυρισμός αφορά κυρίως ενώσεις που περιέχουν υδροξυτυροσόλη και τυροσόλη, αλλά και τα παράγωγά τους – όπως το άγλυκο του λιγκστροσίδη – τα οποία συμβάλλουν στη συνολική δράση. Έτσι, το άγλυκο του λιγκστροσίδη αποτελεί βασικό μέρος της φαινολικής «υπογραφής» των ελαιολάδων που πληρούν το κριτήριο (τουλάχιστον 5 mg υδροξυτυροσόλης και παραγώγων ανά 20 g ελαιολάδου).

Συμπέρασμα

Το άγλυκο του λιγκστροσίδη δεν είναι απλώς μια χημική ένωση, αλλά ένας από τους θεμέλιους λίθους που κάνουν το ελαιόλαδο «υγρό φάρμακο» της μεσογειακής διατροφής. Με την ιδιαίτερη συμβολή του στη γεύση και στις βιολογικές δράσεις, αντιπροσωπεύει τη διασταύρωση ανάμεσα στην παράδοση της ελιάς και στη σύγχρονη επιστημονική έρευνα.



Ενδεικτικές Πηγές

-EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies (NDA). "Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to polyphenols in olive and protection of LDL particles from oxidative damage." EFSA Journal 2011;9(4):2033.
-Rigakou, A., Diamantakos, P., Melliou, E., Magiatis, P. (2020). "Oleuropein and ligstroside derivatives in olive oil: bioactivities and health benefits." Journal of Functional Foods.
-Parkinson, L., Cicerale, S. (2016). "The health benefiting mechanisms of virgin olive oil phenolic compounds." Molecules, 21(12), 1734.
-Beauchamp, G. K. et al. (2005). "Phytochemistry: ibuprofen-like activity in extra-virgin olive oil." Nature, 437, 45–46.