Η ελαιοκανθάλη (Oleocanthal, OC) είναι ένα από τα πιο πολύτιμα φαινολικά συστατικά του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου. Αυτό που την κάνει ξεχωριστή είναι η ισχυρή της αντιφλεγμονώδης δράση, η οποία έχει συγκριθεί με αυτήν της γνωστής φαρμακευτικής ουσίας ιβουπροφαίνης.

Από την πικρή γεύση στην επιστήμη

Το 2006, ο Beauchamp και η ομάδα του παρατήρησαν ότι η πικρή/καυστική αίσθηση που αφήνει η ελαιοκανθάλη στον λαιμό θυμίζει την αίσθηση που προκαλεί η ιβουπροφαίνη. Αυτό τους οδήγησε να ελέγξουν αν υπάρχει κοινός μηχανισμός. Πράγματι, βρήκαν ότι η ελαιοκανθάλη αναστέλλει τα ένζυμα COX-1 και COX-2, τα οποία παίζουν κεντρικό ρόλο στην εμφάνιση φλεγμονής – με τρόπο παρόμοιο με την ιβουπροφαίνη, αλλά σε χαμηλότερες συγκεντρώσεις.

Προστασία για τις αρθρώσεις

Το 2010, η Iacono και οι συνεργάτες της μελέτησαν την επίδραση της ελαιοκανθάλης στα χονδροκύτταρα, τα κύτταρα που συνθέτουν τον χόνδρο. Διαπίστωσαν ότι μειώνει την υπερπαραγωγή νιτρικού οξειδίου (NO) – μιας ουσίας που, σε υψηλά επίπεδα, οδηγεί σε σταδιακή καταστροφή του χόνδρου και σχετίζεται με την οστεοαρθρίτιδα. Σημαντικό είναι ότι η ελαιοκανθάλη πέτυχε αυτό το αποτέλεσμα χωρίς να βλάψει τα υγιή κύτταρα.

Δράση σε φλεγμονώδεις δείκτες

Στη συνέχεια, η ίδια ερευνητική ομάδα εξέτασε τη δράση της σε μακροφάγα (ανοσολογικά κύτταρα) και σε χονδροκύτταρα ποντικού. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η ελαιοκανθάλη αναστέλλει την παραγωγή φλεγμονωδών παραγόντων όπως οι IL-6 και MIP-1α, ενώ ταυτόχρονα μειώνει την παραγωγή NO.

Ρύθμιση σε επίπεδο ανθρώπινων κυττάρων

Άλλη μελέτη (Rosignoli και συνεργάτες) έδειξε ότι η ελαιοκανθάλη περιορίζει την παραγωγή προσταγλανδίνης Ε2, TNF-α και άλλων φλεγμονωδών μορίων σε ουδετερόφιλα και μονοκύτταρα. Επίσης, ρύθμισε βασικούς δείκτες φλεγμονής σε ανθρώπινα χονδροκύτταρα πρώιμης οστεοαρθρίτιδας – χωρίς καμία τοξική επίδραση.

Τι σημαίνουν όλα αυτά;


Η φλεγμονή είναι ένας φυσικός μηχανισμός άμυνας του οργανισμού. Όταν όμως παραμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να οδηγήσει σε χρόνιες ασθένειες, όπως καρδιαγγειακά νοσήματα, καρκίνο, νευροεκφυλιστικές ασθένειες και οστεοαρθρίτιδα.
Η ελαιοκανθάλη, με τη δράση της παρόμοια με εκείνη ενός φυσικού αντιφλεγμονώδους φαρμάκου, φαίνεται να αποτελεί ένα από τα πιο ελπιδοφόρα «μυστικά» της Μεσογειακής διατροφής.

Πηγές

1. Beauchamp GK, et al. (2005/2006). Phytochemistry and anti-inflammatory properties of oleocanthal. Nature.
2. Iacono A, et al. (2010). Oleocanthal attenuates inflammatory responses in chondrocytes and macrophages. Br J Nutr.
3. Rosignoli P, et al. (2013). Anti-inflammatory and anti-proliferative activity of oleocanthal in human cells. J Nutr Biochem.