Η νόσος του Αλτσχάιμερ (AD) είναι μια εκφυλιστική πάθηση που προκαλεί άνοια και συνήθως εκδηλώνεται σε μεγαλύτερη ηλικία, εξαιτίας της απώλειας συνάψεων και νευρώνων. Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει ολοκληρωμένη θεραπεία.

Κύριος παράγοντας που οδηγεί στην εξέλιξη της νόσου είναι η συσσώρευση τοξικών ουσιών στον εγκέφαλο, γνωστών ως «Αβ πλάκες». Ιδιαίτερα τα διαλυτά ολιγομερή Αβ (ADDLs) φαίνεται να είναι τα πιο βλαβερά για τα νευρικά κύτταρα, προκαλώντας δυσλειτουργία στις συνάψεις.

Από το 2009, ερευνητές όπως ο Pitt και η ομάδα του, μελέτησαν την ελαιοκανθάλη (OC) – μια φυσική φαινολική ένωση του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου. Βρήκαν ότι μπορεί να μεταβάλλει τη δομή των ολιγομερών Αβ, κάνοντάς τα λιγότερο τοξικά. Έτσι μειώνεται η καταστροφή των νευρικών συνδέσεων.

Το 2011, ο Monti και οι συνεργάτες του έδειξαν ότι η ελαιοκανθάλη επηρεάζει και την πρωτεΐνη tau, η οποία είναι βασικός παράγοντας στις νευροεκφυλιστικές ασθένειες. Η ελαιοκανθάλη παρεμπόδισε τη συσσώρευσή της, σταθεροποιώντας τη δομή της και μειώνοντας την τοξικότητά της.

Παράλληλα, ο Li και η ομάδα του απέδειξαν ότι η ελαιοκανθάλη μπορεί να αναστείλει την ινιδοποίηση της πρωτεΐνης tau, «κλειδώνοντάς» την σε μια μη τοξική μορφή. Ο μηχανισμός αυτός σχετίζεται με τις αλδεϋδομάδες της ελαιοκανθάλης, που λειτουργούν σαν “κλειδιά” στις χημικές αντιδράσεις.

Λίγα χρόνια αργότερα, ο Batarseh και οι συνεργάτες του συνέχισαν την έρευνα δείχνοντας ότι η ελαιοκανθάλη μειώνει και τις βλάβες που προκαλούν τα Αβ ολιγομερή στα νευρικά κύτταρα και τα αστροκύτταρα. Συγκεκριμένα:

-Προστάτευσε τις συναπτικές πρωτεΐνες (SNAP-25, PSD-95).
-Μείωσε τη φλεγμονή που προκαλούν τα ολιγομερή, περιορίζοντας δείκτες όπως η ιντερλευκίνη-6 (IL-6).
-Σταθεροποίησε μεταφορείς ουσιών απαραίτητων για τα κύτταρα, όπως ο GLT1 (γλουταμίνη) και ο GLUT1 (γλυκόζη).


Συνολικά, οι μελέτες δείχνουν ότι η ελαιοκανθάλη –ένα φυσικό συστατικό του υψηλά φαινολικού ελαιολάδου– δρα ως νευροπροστατευτικός παράγοντας, παρεμβαίνοντας σε βασικούς μηχανισμούς της νόσου του Αλτσχάιμερ:

-περιορίζει τις Αβ πλάκες,
-εμποδίζει τη συσσώρευση της πρωτεΐνης tau,
-και μειώνει τη φλεγμονή στον εγκέφαλο.

Αν και η επιστήμη βρίσκεται ακόμα σε πειραματικό στάδιο, τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, επιβεβαιώνοντας τον σημαντικό ρόλο που μπορεί να παίξει το ελαιόλαδο στην υγεία του εγκεφάλου μας.