Η ελευρωπαΐνη είναι φυσική φαινολική ουσία που απαντάται στην ελιά, το παρθένο ελαιόλαδο και τα φύλλα της ελιάς, σημαντική για την (πικρή) γεύση, το άρωμα και τις επιδράσεις του ελαιολάδου στην υγεία. Από χημικής άποψης ανήκει στην κατηγορία των γλυκοζιτών και των πολυφαινολικών ουσιών του ελαιολάδου.

Η ελευρωπαΐνη είναι φυσική φαινολική ουσία που απαντάται στην ελιά, το παρθένο ελαιόλαδο και τα φύλλα της ελιάς, σημαντική για την (πικρή) γεύση, το άρωμα και τις επιδράσεις του ελαιολάδου στην υγεία. Από χημικής άποψης ανήκει στην κατηγορία των γλυκοζιτών και των πολυφαινολικών ουσιών του ελαιολάδου.

Ανακαλύφθηκε το 1908 στο ελαιόλαδο και πήρε το όνομά της από το βοτανικό (επιστημονικό) όνομα της ελιάς (Olea europea). Tο 1960 βρέθηκε ότι το μόριό της αποτελείται από γλυκόζη, μια φαινολική ουσία, την υδροξυτυροσόλη, και ένα οξύ που είναι γνωστό ως ελενολικό οξύ. Το οξύ αυτό ήταν ήδη γνωστό (λαμβανόταν από ελιές με μέθοδο που είχε πατενταριστεί στις ΗΠΑ) και είχε προταθεί από το 1962 ως φάρμακο κατά της υπέρτασης.

Από το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα σταδιακά έχουν γίνει πολλές ιατρικές μελέτες για τη βιολογική δράση της ελευρωπαΐνης (όπως και άλλων πολυφαινολών του ελαιολάδου) και την επίδρασή της στην ανθρώπινη υγεία. Ειδικότερα μελετάται η αντιοξειδωτική, βακτηριοκτόνος και βακτηριοστατική δράση, η μείωση της "συγκόλλησης" των αιμοπεταλίων κ.ά. Η ίδια ουσία παίζει σημαντικό ρόλο στην ελιά στα φυτά, γιατί με την προστατευτική τους δράση (κυρίως αντιοξειδωτική, αλλά και λόγω της πικρής γεύσης) υπερασπίζουν με διάφορους μηχανισμούς τις ελιές από παθογόνους μύκητες και έντομα.
Κατά την παραγωγή του ελαιολάδου, μέρος της ελευρωπαΐνης υδρολύεται (δηλ. διασπάται σε άλλα μόρια) και έτσι παράγονται ενώσεις που προσδίδουν στο ελαιόλαδο την πικρή του γεύση και ορισμένες άλλες χαρακτηριστικές γεύσεις και αρώματα. Επίσης οι παραγόμενες αντιοξειδωτικές ουσίες παίζουν σημαντικό ρόλο στον περιορισμό της οξείδωσης των λιπαρών του ελαιολάδου (τάγγισμα). Λειτουργεί συνεργιστικά με άλλα αντιοξειδωτικά του ελαιολάδου, όπως η τυροσόλη, η υδροξυτυροσόλη, το σκουαλένιο, η α-τοκοφερόλη (βιταμίνη Ε) και το ελαϊκό οξύ μειώνοντας τις οξειδωτικές βλάβες και το οξειδωτικό stress των οργανισμών που εκτίθενται στο οξυγόνο.[1]

Στη σύγχρονη ιατρική βιβλιογραφία υπάρχει μεγάλος αριθμός δημοσιεύσεων μελετών γύρω από την ελευρωπαΐνη και την ευεργετική ή πιθανώς ευεργετική δράση της στον οργανισμό ως προστατευτική έναντι διαφόρων ασθενειών όπως: Ασθένεια Alzheimer[2] καρδιαγγειακές παθήσεις,[3] συσσώρευση λίπους στο ήπαρ[4] και άλλες περιπτώσεις[5]
Οι έρευνες αυτές έχουν γίνει άλλες σε πειραματόζωα, άλλες in vitro και άλλες είναι κλινικές ή επιδημιολογικές σε ανθρώπους.


1.«Επιμέλεια σελίδας: Βαλαβανίδης Θανάσης, Ευσταθίου Κωνσταντίνος, Η χημική ένωση του μήνα: Ελαιοευρωπεΐνη, Oleuropein. Εργαστήριο Οργαν. Χημείας, Σχολή Χημικών, Πανεπιστήμιο Αθηνών, 2007». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2015.
2.Casamenti F. et al. Oleuropein Aglycone: A Possible Drug against Degenerative Conditions. In Vivo Evidence of its Effectiveness against Alzheimer's Disease. J. Alzheimers Dis. 2015; 45(3):679-88. doi: 10.3233/JAD-142850.
3.Bulotta S. et al., Beneficial effects of the olive oil phenolic components oleuropein and hydroxytyrosol: focus on protection against cardiovascular and metabolic diseases. J Transl Med. 2014 Aug 3;12:219. doi: 10.1186/s12967-014-0219-9.
4.Barbaro B. et al., Effects of the olive-derived polyphenol oleuropein on human health. Int J Mol Sci. 2014 Oct 14;15(10):18508-24. doi: 10.3390/ijms151018508.
5.Sci Pharm. 2010;78(2):133-54. doi: 10.3797/scipharm.0912-18. Epub 2010 Apr 23. Omar SH, Oleuropein in olive and its pharmacological effects. Sci. Pharm. 2010;78(2):133-54. doi: 10.3797/scipharm.0912-18. Epub 2010 Apr 23.